انگیزه‌هایی که سبب صادق بودن انسان می‌شود عبارتند از:

الف) اعتماد به نفس و نداشتن عقده حقارت انسان را به راستگویی دعوت می‌کند
ب)شجاعت و شهامت ذاتی و اکتسابی سبب می‌شود که انسان واقعیتها را بگوید.
ج) پاک بودن حساب و نداشتن نکته ضعف سبب گرایش انسان به راستی می‌شود
در حالی که آلودگان برای پوشانیدن عیوب خود به سراغ دروغ می‌روند.
د) از همه مهمتر ایمان به خدا و روز جزا و بر‌خورداری از تقوای الهی عامل اصلی صدق و راستی است.

 

همه دم در طلبت روي به رنــدان کردم

بلبل طبع دلم را سوي زندان کــــــــردم

آتش آورده ام اينجا ز سر سوز جــــــگر

ديده ي غمزده در هجر تو گريان کـردم

گشته ام در طلب عارض چون يوسف تو

که در آن جامه ام و روي به کنعان کردم

مي وصلت که نشد عــــايد اين باده ي ما

ز فراقت مي اندوه به پيـــــــــــمان کردم

به اميدي که بيابم رخ چون غنــــچه ي تو

به سرم وسوسه ي گلشن و بـــستان کردم

باده در ميکده ي داغ تو از غــــــــم بزدم

خانه را در گذر  خانه ي مســـــتان کردم

چه گريزد ز غمت اين دل خونـين امــــيد

که ز ماتم همه اين سينه پريـــــشان کردم